Graan combineren met walnoten

Op 24 augustus was ik op bezoek bij Louis Dolmans. Hij wilde graag wat meer over walnoten weten en ik wilde graag iets meer weten over de biologische teelt van granen. Dit leidde tot een vruchtbare kruisbestuiving. Louis zit er aan te denken om de graanteelt te combineren met walnoten. Walnoten hebben een diep en uitgebreid wortelgestel en halen uit diepere lagen van de grond voedingselementen naar boven die via het blad weer in de bovenste grondlaag komen en waar andere planten zoals tarwe weer van kunnen profiteren. In Zuid Frankrijk lukt dit prima en dit moet ook onder onze omstandigheden mogelijk zijn. De kleigrond waarop nu graan geteeld wordt, leent zich goed voor walnoten. Hij heeft minimaal een dikke halve meter goed doorluchtte en doorwortelbare grond nodig. De walnoot heeft een hekel aan nattigheid. De zanderige plekken direct tegen de dijk zijn door de vroegere landbouw wel zodanig verrijkt dat ze ook geschikt lijken voor walnoten.

Omdat een stuk toekomst voor lange tijd wordt vastgelegd is een belangrijke vraag, welke rassen en welk uitgangsmateriaal moet worden gekozen. Om zo weinig mogelijk risico te lopen voor schade door late voorjaarsnachtvorst is het in alle gevallen van belang om laat uitlopende en laat bloeiende rassen te gebruiken. Sommige rassen kennen geen overlap in bloeitijd van mannelijke en vrouwelijke bloemen, zodat ze zichzelf niet kunnen bevruchten. Dan moeten er ook bestuivers worden geplant. Omdat er met vele rassen weinig ervaring is in ons land, is het bij aanleg van grotere beplantingen sowieso goed om meerdere rassen te mengen. Een bredere genetische basis past ook goed bij de ecologische principes van biologische landbouw.

Men kan geënte bomen planten, zodat men precies weet wat het uitgangsmateriaal is (dat van de moederboom). Het is ook mogelijk zaailingen te planten, bijvoorbeeld van een ras waar veel ervaring mee is. De groei van zaailingen is sneller, maar de notenproductie komt wat later op gang. Er is een groot verschil in prijs van jonge zaailingen van 1 meter lengte en geënte rassen van 3 meter! Dit verschilt duizenden euro’s in investeringskosten.

Volwassen notenbomen krijgen vrijwel altijd een brede kroon met een doorsnee van 15 tot 20 meter. Bij de keuze van de afstand tussen de rijen en in de rij moet hiermee voldoende rekening worden gehouden. Voor graanteelt tussen de rijen lijkt mij een afstand van minimaal 30 meter , liever 40 meter nodig. Bij een afstand van 30 meter zullen de kronen elkaar na verloop van tijd gaan raken en zal graanteelt onder de noten moeilijk worden. Maar er kunnen dan uiteraard altijd nog schaduw verdragende planten onder groeien.

Zo valt er veel over walnoten te vertellen. Van oudsher is bekend dat walnoten goed zijn voor de gezondheid van de mens. Het vruchtvlees bevat goede vetten en vitamine-E. Walnoten zijn in veel verschillende producten te verwerken. In mijn boek WALNOOT+ heb ik de veelzijdigheid van de walnotenboom beschreven. Niet alleen het vruchtvlees, ook het hout, de wortel, de bast, het blad, de bolster, de schaaldelen, de tussenschotjes…..alle onderdelen kunnen worden benut. Dit levert allerlei producten op: fineer en meubelhout, olie, strooisel, kleurstof, likeur, thee, energie enz.

Het is dus de moeite waard meer walnoten aan te planten. Er worden in ons land meer dan zeventig verschillende rassen gekweekt, alle met hun typische eigenschappen. Er zijn grote verschillen in uitloop- en bloeitijdstip. Ook in gevoeligheid voor ziekten. In mijn boek ben ik ook ingegaan op de kosten en opbrengsten van een notenbeplanting.

Anne Oosterbaan

Het boek WALNOOT+ kost 24 euro (inclusief verzendkosten) en is te bestellen via [email protected]